24 września 2025 roku International Ski Federation (FIS) zatwierdziła wyjątkowy projekt modernizacyjny, który ma przekształcić legendarną skocznię w Planicę w Słowenii, umożliwiając skoki na odległość do 270 metrów. Jelko Gros, dyrektor Nordic Centre w Planicy, wyjaśnia, że inwestycja w wysokości 3 mln €, planowana na lata 2027‑2028, ma przygotować Mistrzostwa Świata w skokach narciarskich 2028 do przyjęcia rekordów, które dotąd wydawały się nieosiągalne. Obecny rekord świata – 254,5 m – należy do Słoweńca Domen Prevc, ustanowiony właśnie na Letalnicy Braci Gorišek. Nowe regulacje FIS podnoszą maksymalną różnicę wysokości między startem a strefą lądowania z 135 m do 140 m, co otwiera techniczną furtkę do dłuższych lotów.
Historyczny kontekst Planicy
Skocznia Letalnica Braci Gorišek zadebiutowała w 1969 roku i od razu stała się miejscem, gdzie biją się rekordy. Od pierwszych lat 70. po współczesność, w Planicy ustanowiono ponad dwadziesiąt rekordów świata, a tysiące kibiców co roku gromadzą się w dolinie pod Pončo, by podziwiać niesamowite loty. Dla Słowenii to nie tylko sportowy punkt orientacyjny, ale i symbol narodowej dumy – nie raz lokata gościła wielkie imprezy, w tym mistrzostwa Europy i Puchar Świata.
Nowy projekt modernizacji – co dokładnie się zmieni?
„Jesteśmy w fazie koordynacji projektu z ministerstwem. Gdy inwestycja zostanie zatwierdzona, w tym roku powstanie koncepcja oraz obliczenia krzywej, potem uzyskamy pozwolenia budowlane. Do końca przyszłego roku ogłosimy przetarg, a latem 2027 ruszamy z budową, by gotowość na Mistrzostwa w 2028 roku była zapewniona” – powiedział Jelko Gros w wywiadzie dla siol.net.
Projekt przewiduje wydłużenie trasy inrun (przylotu) oraz zwiększenie kąta nachylenia, aby uzyskać wymaganą różnicę wysokości 140 m. Technicy muszą dokładnie wyliczyć nową krzywą lądowania, aby zapewnić bezpieczeństwo przy znacznie dłuższych przelotach. Konstrukcja zostanie wzmocniona o dodatkowe podpory i nowoczesne systemy amortyzacji, a samo nagrodzenie naziemne ma przyjąć większą liczbę widzów, co podniesie przychody z biletów i transmisji telewizyjnych.
Zmiany regulacyjne FIS – dlaczego to ważne?
Do tej pory Międzynarodowa Federacja Narciarska (FIS) limitowała maksymalną różnicę wysokości przy skoczniach narciarskich do 135 m. Decyzja z marca 2025 roku podnosi próg do 140 m, co jest pierwszym takim posunięciem od ponad dwudziestu lat. Dzięki temu organizatorzy największych obiektów, takich jak Planica, mogą realnie planować rozbudowę „skoczni wszechczasów”. Inne kraje – np. Niemcy (Rozbark), Norwegia (Vikersund) – już rozważają podobne modernizacje, ale Planica jest pierwszą, która otrzymała zielone światło od FIS.
Finansowanie i harmonogram – od koncepcji do startu w 2028 roku
Budżet projektu wynosi około 3 miliony euro, z czego znaczną część pokrywa Słoweński Ministerstwo Sportu i Turystyki, a resztę dofinansują sponsorzy prywatni i fundusze UE przeznaczone na rozwój infrastruktury sportowej. Nordic Centre już przygotowuje wstępne kosztorysy oraz wybór wykonawcy. „Ważna jest transparentność i szybka realizacja – nie chcemy, by opóźnienia zniszczyły nasze szanse na przyjęcie Mistrzostw w 2028 roku” – podkreślił Jelko Gros.
Planowany terminarz:
- 2025 – przygotowanie koncepcji i uzyskanie pozwoleń
- 2026 – finalizacja projektów technicznych
- koniec 2026 – przetarg na wykonawcę
- lato 2027 – rozpoczęcie prac budowlanych
- lato 2028 – zakończenie modernizacji, testy i certyfikaty
- październik 2028 – Mistrzostwa Świata w skokach narciarskich
Reakcje środowiska sportowego i prognozy ekspertów
Światowy komentator sportowy Andreas Müller ocenił projekt jako „przełomowy krok, który może podnieść poprzeczkę nie tylko w Planicy, ale i w całej dyscyplinie”. Z drugiej strony, ekspert ds. bezpieczeństwa sportowego, dr Martina Štih, podkreśla, że „każde wydłużenie przelotu zwiększa ryzyko urazów, dlatego najważniejsze będą precyzyjne obliczenia i testy symulacyjne”.
Dla zawodników perspektywa nowych rekordów jest niezwykle kusząca. Domen Prevc przyznał, że „jeśli skocznia będzie gotowa, chętnie spróbuję pobić własny rekord. To będzie wyzwanie nie tylko fizyczne, ale i mentalne”.
W mediach społecznościowych fani już spekulują o potencjalnej długości lotu – niektórzy podają liczby aż do 280 m, choć eksperci są bardziej ostrożni. W każdym razie, modernizacja Planicy ma szansę przyciągnąć jeszcze większą liczbę turystów i podnieść profil Słowenii na mapie sportowej Europy.
Co przyniesie przyszłość? – perspektywy po 2028 roku
Jeśli projekt zakończy się sukcesem, Planica stanie się jedyną skocznią na świecie, która regularnie umożliwia skoki powyżej 260 m, a może wreszcie przekracza 270 m. To otworzy drzwi do nowych konkursów, większych kontraktów telewizyjnych i silniejszego rozwoju młodzieżowych programów szkoleniowych w Słowenii. Jednocześnie, inne kraje będą zmuszone do przemyślenia własnych strategii rozbudowy – rywalizacja o rekord może doprowadzić do kolejnych innowacji w dziedzinie inżynierii sportowej.
Frequently Asked Questions
Jakie zmiany w regulacjach FIS pozwoliły na projekt w Planicy?
FIS podniosła dopuszczalną różnicę wysokości z 135 m do 140 m, co umożliwia budowę większych „skoczni lotnych”. Dzięki temu Planica może wydłużyć trasę przylotu i zwiększyć kąty, co pozwoli na skoki do 270 m.
Kiedy planowane są rozpoczęcie i zakończenie prac budowlanych?
Budowę rozpocznie się latem 2027 roku, a jej zakończenie planowane jest na lato 2028, tuż przed Mistrzostwami Świata.
Kto finansuje modernizację Letalnicy Braci Gorišek?
Projekt kosztuje około 3 mln €, a środki pochodzą z Słoweńskiego Ministerstwa Sportu i Turystyki, funduszy unijnych oraz prywatnych sponsorów.
Jak modernizacja wpłynie na rekordy w skokach narciarskich?
Nowa konstrukcja umożliwi loty ponad 260 m, a potencjalnie aż do 270 m, co może przebić aktualny rekord świata 254,5 m, należący do Domen Prevc.
Jakie są opinie ekspertów na temat bezpieczeństwa przy tak długich skokach?
Dr Martina Štih podkreśla konieczność precyzyjnych obliczeń geometrycznych oraz testów symulacyjnych, aby zapewnić, że zwiększona prędkość i odległość nie zagrożą zdrowiu skoczy.
Napisz komentarz